Eerste deel uitwerking vragenuurtje reprorecht
In april 2021 organiseerde de sectie Educatieve Auteurs een vragenuurtje rondom reprorechtgelden. In dit vragenuurtje beantwoordden Marcel Fokkink (jurist bij de Auteursbond), Hans van den Hout (manager relatiebeheer Stichting Reprorecht) en Vera van Buitenen (adjunct-directeur Stichting Lira) vragen als: Wat is nou eigenlijk reprorecht? Waarom heb ik er recht op? Waarover kan ik wel/geen reprorechtvergoeding krijgen? En Hoe vraag ik mijn reprorechtvergoeding aan? Hieronder tref je de belangrijkste vragen en antwoorden aan.
NB: Gezien het aantal vragen en de omvang van de antwoorden, is ervoor gekozen dit artikel op te splitsen in twee subartikelen. Een weerslag van de vragen 8 t/m 14 van het vragenuurtje Reprorecht en eventuele nieuwe vragen zijn overgeheveld naar het artikel Tweede deel uitwerking vragen. Je ziet deze hier.
Vraag 1
Wat is Reprorecht?
* Is het op mij van toepassing?
* Moet ik ergens actie ondernemen?
Antwoord
Reprorecht is een manier om auteursrechthebbenden een vergoeding uit te keren, omdat hun werk mogelijk wordt gekopieerd bij ondernemingen, onderwijsinstellingen en overheidsinstellingen.
De Reprorechtvergoeding is bestemd voor tekstauteurs, journalisten en vertalers die niet bij een uitgever/uitgevers in loondienst waren: tekstauteurs, journalisten en vertalers die schrijfwerkzaamheden hebben verricht op freelancebasis, bijv. op basis van een opdrachtovereenkomst.
Om een vergoeding te kunnen ontvangen, dienen zij zich aan te melden en opgave te doen bij Stichting Lira.
—
Vraag 2
Hoe worden de betreffende repro’s vastgesteld?
* Hoe wordt Reprorechtvergoeding berekend?
* Hoe kan ik zelf de juiste berekening maken van waar ik recht op heb, voor wat betreft de reprorechtvergoeding?
Antwoord
Auteurs geven ieder afzonderlijk hun freelance-inkomen op, alle totalen worden bij elkaar opgeteld.
Aan de andere kant staat het auteursdeel in de totale incasso voor de educatieve categorie dat Lira van de Stichting Reprorecht ontvangt, dat wordt verdeeld over het totaal opgegeven inkomen van alle educatieve auteurs. Dit is de eenheidswaarde die op de specificatie vermeld staat. Als een auteur dat percentage vermenigvuldigd met het door hem opgegeven inkomen, dan ontstaat de bruto-Reprorechtvergoeding. Daarop vindt aftrek plaats van administratiekosten (2,5% in 2018, 5% in 2019. Er wordt alleen btw berekend over die administratiekosten (21%). Na aftrek blijft de netto-vergoeding over.
Aanvullende vraag
We zitten nog in het lopende boekjaar 2021. Klopt het dat er geen weg terug is, zodra je de gegevens hebt ingevoerd?
Antwoord
Als je totale inkomsten in 2021 al bekend zijn, dan kun je via de portal ook al opgave doen voor 2021. Maar als je in 2021 nog inkomsten verwacht, bijvoorbeeld omdat je inkomsten ontvangt op basis van facturen, dan kun je nog geen opgave doen voor 2021.
Als je je opgave hebt verstuurd, dan kun je deze inderdaad niet meer zelf aanpassen. Neem dan even contact op met Stichting Lira, dan doen wij dat voor je.
—
Vraag 3
Over welke producten geldt wel/geen Reprorecht
* Over welke producten ontvang je Reprorecht? Ik ben conceptauteur van een taalmethode basisonderwijs met veel verschillende materialen.
* Hoe is het reprorecht geregeld voor het digitale kopiëren uit het digitale werk of het schriftelijke werk?
Antwoord
Er worden vergoedingen geïnd voor fotokopiëren en voor digitaal gebruik (scannen, mailen, opslaan op een computer, printen of op intranet zetten). De reprorechtvergoedingen die worden geïncasseerd door Stichting Reprorecht en verdeeld door Lira hebben betrekking op uitgegeven werken zoals boeken, kranten, tijdschriften en ook lesmethodes. Ook voor educatieve werken geldt dat het moet gaan om titels die door een uitgever in Nederland zijn uitgegeven. Het maakt daarbij niet uit of het om een digitale (online) variant of een papieren variant van een titel gaat. .
* Uitgeverij Blink doet veel digitaal, maar alle werkbladen/tekstbladen/tekstboeken etc. zijn uit te printen of worden ook als (werk/tekst/etc.) boek uitgebracht. Ik ga er dan ook vanuit dat deze materialen meetellen bij het verdelen van de reprogelden.
Antwoord
Ja, dat klopt. Alle gebruikte bronnen worden meegenomen in het onderzoek, dus ook in de afspraken die over vergoedingen worden gemaakt. Het moet natuurlijk wel gaan om titels die door een uitgever in Nederland zijn uitgegeven. Het maakt daarbij niet uit of het om een digitale (online) variant of een papieren variant van een titel gaat.
—
Vraag 4
Waarover/wel niet: werk als onderaannemer?
* Hoe zit het met werk dat ik als onderaannemer heb gedaan? (dus waarvoor ik niet direct door de uitgeverij ben uitbetaald, maar waarvan ik wel facturen heb die ik aan de tussenpersoon heb gestuurd.
Antwoord
Er gelden twee criteria: Het moet gaan om een werk/titel dat in Nederland door een uitgever is uitgegeven, en het moet gaan om freelancewerkzaamheden. In deze gevallen maakt het niet uit dat het werk via een tussenpersoon is verlopen.
Het is in een dergelijke situatie wel verstandig contact op te nemen met Lira , om af te stemmen welke documentatie je hier dan het beste aan ten grondslag kunt leggen bij je opgave.
Aanvullende vraag
Geldt dit ook als opgave in eerdere jaren (2018/2019) is misgegaan?
Antwoord
Zeker, neem in dat geval gerust contact op met Stichting Lira, om te kijken of een en ander moet worden bijgesteld/aangepast.
—
Vraag 5
Waarover wel/niet: nog niet uitgegeven werk
* Hoe zit het met werk voor methodes die nog niet zijn uitgegeven; kun je facturen met voorschotten al wel opgeven?
Antwoord
Je kunt alle inkomsten uit freelance schrijfwerkzaamheden opgeven die je in het betreffende boekjaar hebt ontvangen, dus ook voorschotten/royalty’s e.d. die je in dat jaar hebt ontvangen. Je vult dus de inkomsten in die je in het opgavejaar ontvangen hebt, zoals opgenomen op het royaltystatement dat je in het opgavejaar van je uitgever ontvangen hebt (daarbij gaat het dus om royalty’s over voorgaande jaren). Voor de opgave 2020 gebruik je dus het royaltyoverzicht dat je uitgever begin 2020 aan je heeft toegestuurd.
Bij facturen ga je uit van de factuurdatum: je vult dus de facturen in die zijn gedateerd in het opgavejaar. Ter voorbeeld: een factuur met factuurdatum 23 december 2020 neem je mee in de opgave 2020. Vergoedingen die je van Lira hebt ontvangen kun je niet opgeven. Wat je precies kunt opgeven, staat vermeld in het pop-upscherm (In de portal staat per onderdeel een i-icoontje. Wanneer je daarop klikt, verschijnt een informatie pop-up met per onderdeel een toelichting).
—
Vraag 6: Waarover wel/niet: geen (educatieve) uitgever
* Hoe zit het met auteurswerk voor organisaties die geen educatieve uitgeverij zijn (bijv. CPNB, Veilig Verkeer Nederland), maar waarvoor ik wel lessen of toetsen heb geschreven die in het basisonderwijs gebruikt worden? Kan ik dat ook opgeven, of telt dat niet mee?
Antwoord
Organisaties als CPNB en Veilig Verkeer Nederland zijn geen uitgeverijen, en dat is voor het Reprorecht wel een criterium (dat het gaat om door een uitgever uitgegeven werken). Dus in dit geval kun je deze inkomsten niet opgeven (zie ook het antwoord bij vraag 3).
Gaat het wel om educatieve uitgeverijen, dan maakt het niet uit of het digitale/online varianten of folio-varianten betreft. Beide varianten kun je opgeven.
Aanvullende vraag
Veilig Verkeer Nederland geeft veel educatief materiaal uit over verkeersveiligheid. Waarom vallen zij dan toch niet onder het Reprorecht?
Antwoord
De core business van Veilig Verkeer Nederland is niet het uitgeverschap. VVN wordt daarom door Stichting Reprorecht, Stichting PRO en Lira niet als uitgever aangemerkt.
Aanvullende vraag
Als je foliomateriaal omzet naar digitaal materiaal, komt dit dan ook in aanmerking voor een vergoeding?
Antwoord
Wel als het hier gaat om meer dan een letterlijke 1-op-1-omzetting, dus wanneer het omzetten ook inhoudelijke schrijfwerkzaamheden met zich meebrengt. In andere gevallen niet.
—
Vraag 7: Waarover wel/niet: redactiewerk
* Krijg je voor redactiewerk ook reprogelden uitgekeerd?
* Heeft een eindredacteur recht op een reprorechtvergoeding?
Antwoord
Redactiewerkzaamheden komen in principe niet in aanmerking voor een reprorechtvergoeding.
Voor redacteuren die in een auteursteam zijn opgenomen, en die een inhoudelijke schrijfbijdrage leveren, geldt dit echter wél. Zij worden als maker beschouwd, en kunnen hun inkomsten voor inhoudelijke schrijfbijdragen daarom opgeven.
Ga hier terug naar de homepage.