Vragen en antwoorden uit het webinar Royalty of afkoop?

Op 21 januari vond het online webinar Royalty of afkoop? plaats. Marcel Fokkink, jurist bij de Auteursbond, en Ruud Alers, bestuurslid van de sectie Educatieve Auteurs, namen de deelnemers mee in de voors en tegens van royalty en afkoop.

De belangstelling voor het webinar was groot, evenals het enthousiasme en de inbreng van de deelnemers. Na afloop waren de deelnemers erg positief over het belang en nut van dit webinar over de vaak toch lastige materie en gaven ze aan een leerzame en interessante middag te hebben gehad. Er werden veel met name praktische vragen tijdens het webinar gesteld. Graag pikken we er enkele uit.

“Overdragen klinkt zo heftig, maar daarmee houd je toch zelf wel de rechten?” 

Het is de vraag wat je precies overdraagt. Als je de auteursrechten overdraagt, dan houd je zelf in principe alleen de persoonlijkheidsrechten. Uitgevers leggen wel vaak in een contract voor dat je (voor zover mogelijk) afstand doet van je persoonlijkheidsrechten, dus je recht op naamsvermelding en je recht op verzet tegen wijzigingen. Probeer daar geen afstand van te doen en maak eventueel aanvullende afspraken over het aanbrengen van wijzigingen in door jou aangeleverd werk.

Als je de exploitatiebevoegdheden overdraagt, geef je in feite een licentie uit voor de exploitatie van de auteursrechten. Jij behoudt dan je auteursrechten op je werk en de uitgever mag het werk uitgeven (en/of online aanbieden) om er geld mee te verdienen.

“Heeft een uitgever een verplichte termijn waarbinnen het royaltybedrag van een jaar moet worden uitgekeerd?” 

Nee, dit is afhankelijk van de afspraken die je erover maakt. Meestal wordt hier een vast moment in het jaar voor afgesproken.

“Moet een uitgever je de keuze bieden tussen royalty of afkoop?” 

Nee, een uitgever hoeft je geen keuze te bieden en zal in veel gevallen met het voorstel voor het ene of het andere komen. Als dat niet overeenstemt met jouw wensen, is het vervolgens een kwestie van onderhandelen om te kijken wat de mogelijkheden zijn. Het is daarbij ook mogelijk om de vergoeding uiteen te laten vallen in een afkoopdeel en een royaltydeel.

“Kun je ook achteraf een beroep doen op de bestsellerbepaling, en zo ja, tot hoeveel jaar na verschijnen?” 

Ja. De wettelijke bestsellerbepaling houdt in dat je als auteur aanspraak maakt op een aanvullende billijke vergoeding als de opbrengsten uit de exploitatie een (nu nog: ernstige) onevenredigheid vertonen in verhouding tot de vergoeding die je ervoor ontvangt. Omdat het een kwestie is van afwachten of de opbrengsten onevenredig zijn ten opzichte van jouw vergoeding, kun je je dus achteraf beroepen op de bestsellerbepaling (al kun je ook van tevoren met de uitgever afspraken maken in een bestsellerbeding over bijvoorbeeld een hoger royaltypercentage vanaf een bepaalde omzet). Er staat geen harde termijn op het inroepen van de bestsellerbepaling.

“Hoe kun je als auteur beter inzicht krijgen in rechten en verwachte opbrengsten? En hoe kun je achteraf een inzicht krijgen in de omzet van de uitgever?” 

Tijdens de onderhandelingen kun je aan de uitgever vragen welke oplages hij voor ogen heeft en welke omzet hij daarmee verwacht te genereren. Uitgevers hebben hier vaak al bepaalde verwachtingen over, en zijn ook vaak bereid om die te delen indien je er als auteur om vraagt.

Hoe je achteraf inzage verkrijgt in de omzet, is nu voornamelijk afhankelijk van wat je afspreekt met de uitgever. Je kunt ook verzoeken om een accountant-inzage in de boeken te verlenen. In contracten staat vaak een bepaling opgenomen die jou als auteur daartoe de bevoegdheid verleent, waarbij dan meestal ook wordt aangegeven dat de kosten voor de accountant (die vaak rond de € 1.500 liggen) voor de uitgever zijn als het door de uitgever verstrekte overzicht niet klopt.

In juni 2022 zal de wettelijke transparantieverplichting in werking treden, op basis waarvan de uitgever jaarlijks een “actueel, relevant en volledig” overzicht moet geven van onder meer de exploitatiewijzen, de daarmee gegenereerde inkomsten en verschuldigde vergoeding. In onderhandelingen kun je erop aansturen dat het overzicht van de uitgever aan dezelfde eisen voldoet.

Ga hier terug naar de homepage.