Toegevoegde waarde

Verhoog je de belasting op een boek dan belast
je een sterrenstelsel een glorende horizon belast
je een boek dan sluit je grenzen van verbeelding
dan leg je rivieren droog dan barst het glas van
ramen die uitzicht bieden op verre oorden belast

Je las de titel en de eerste vijf regels van het gedicht Toegevoegde waarde, dat Dichter des Vaderlands Babs Gons onlangs schreef als reactie op de voorgenomen btw-verhoging op boeken, van 9% naar 21%. Een onzalig plan uit het hoofdlijnenakkoord, in tijden van ontlezing en afgenomen taalvaardigheid.

Gons gedicht is één-op-één te vertalen naar lesboeken. Want ook deze boeken worden door deze maatregel een stuk duurder (want waarschijnlijk doorberekend aan de consument). Over de negatieve gevolgen is al veel geschreven: de maatregel maakt lezen en leren minder toegankelijk. Terwijl boeken juist dé bron zijn om tot inzichten te komen, kennis op te doen, vaardigheden te leren en je horizon te verbreden.

De boekenbranche kwam direct in actie met een grote campagne: 21% btw, een waardeloos idee! De petitie (heb jij al getekend?) is een paar honderdduizend keer ondertekend en wordt deze maand (medio juni 2024) aangeboden aan de Tweede Kamer, waar ook Babs Gons bij aanwezig is.

Wat zou het betekenen als de boekprijzen wel gelijk blijven? Schrijver Mark Stokmans postte op de socials een ontmoedigende rekensom. Uitgaand van een boek dat € 25,- kost (en blijft kosten), waarvoor de auteur 10% royalty’s ontvangt, houdt de auteur nu netto € 2,07 over en straks € 1,31. Terwijl de overheid de kas spekt met € 5,10 per boek. Ruim vier keer zoveel.

Babs Gons verwoordt het treffend in de laatste regels van haar gedicht:

belast je een boek dan belast je onze vreugde want een boek
zou geen andere belasting mogen dragen dan
het gemoed van de schrijver.

En uiteraard het gemoed van de educatief schrijver.

Annemarie van den Brink