Reprorechtuitkering voortaan via Lira

Misschien heb je al een mail of brief ontvangen van je uitgever(s). Zo niet, dan ontvang je die waarschijnlijk binnenkort. Dit jaar ontvang je geen reprorechtvergoeding via je uitgever. De uitkering van de reprorechtvergoeding verhuist van de (educatieve) uitgevers naar Stichting Lira.

Reprorechtvergoeding

Stichting Reprorecht int vergoedingen voor (digitaal) kopiëren van boeken, kranten en tijdschriften bij de overheid, het onderwijs en het bedrijfsleven: de zogenoemde reprorechtvergoedingen. Het is zo geregeld dat het verdelen van dit geïnde geld gebeurt via een ‘verdeelorganisatie’. Lira ontvangt als verdeelorganisatie het deel van de vergoedingen dat is bestemd voor tekstauteurs.

Hoe het was

Het was zo makkelijk: je hoefde niets te doen, je kreeg je geld vanzelf, via je uitgever. Ook al was het vaak compleet onduidelijk hoe dit bedrag tot stand kwam. Vanaf nu moet je zelf opgave doen om je reprorechtvergoeding te krijgen.

Voor alle andere categorieën, zoals de literaire werken, liep de uitkering al via Lira. Alleen voor educatieve werken, vakbladen, vakboeken en wetenschappelijke boeken en tijdschriften verzorgden de uitgevers de doorvergoeding aan de auteurs. Uitgevers keerden uit na rato van de omzet van het werk. Dat lijkt transparanter dan het werkelijk was. De uitgeefmodellen veranderen; op welk deel heb je recht op een reprorechtvergoeding en waarop niet? En hoeveel haalt de uitgever er eerst voor zichzelf vanaf op basis van wat ‘werkgeversauteursrecht’ wordt genoemd? Kortom: er was een sterke behoefte aan meer transparantie.

Veranderingen in wetgeving

Ondertussen veranderde onder druk van Europese jurisprudentie ook de reprorechtverdeling. Het wettelijk reprorecht hoort volledig naar de auteur te vloeien, was het nieuwe inzicht. Verder moest de auteur ook een reprorechtvergoeding krijgen voor teksten die hij had gemaakt tegen een eenmalige vergoeding. Tot dan gingen die gelden naar de uitgever.

Er staat niet voor niets een streep onder het woord ‘wettelijk’. In de wet is namelijk alleen maar geregeld dat gebruikers moeten betalen voor teksten die zij op traditionele manieren (fotokopieerapparaat) kopiëren. Ondertussen heeft er echter een enorme verschuiving plaatsgevonden naar vermenigvuldigen en overnames via bijvoorbeeld elektronische (leer)omgevingen, databases, e-mail, PowerPoint, enzovoorts. Vergoedingen daarvoor kunnen niet worden afgedwongen, maar zijn op basis van ‘een eerlijke vergoeding voor de maker’ geregeld in convenanten. Voor de educatieve sector zijn afspraken gemaakt met de PO-raad en de VO-raad.

Omdat het niet-wettelijke deel steeds groter wordt ten opzichte van het wettelijke deel (traditionele kopieervormen) werd het hoog tijd om nieuwe afspraken te maken. Gezamenlijk, tussen auteurs en uitgevers. Na een lang onderhandelingsproces heeft dit geleid tot een 50-50 afspraak, waarbij de uitkering voor de auteurs verhuist naar Lira.

De rol van de Auteursbond

Vanuit de hierboven genoemde gronden en aanleiding heeft de Auteursbond zich tijdens de onderhandelingen opgesteld achter Stichting Lira. De Auteursbond is blij dat de reprorechtvergoeding weer voor langere tijd geborgd is, toekomstbestendig en met een eerlijk gevoel tussen uitgevers en auteurs.

De nieuwe situatie: aanmelden bij Lira

Binnenkort ‘valt’ er dus een mail in je inbox met een uitnodiging om je aan te melden bij Lira. Na die stap volgt een uitnodiging om opgave te doen van je inkomsten. Lees goed wat je wel en niet kunt opgeven. Je hoeft niet op titelniveau opgave te doen. Je opgave bestaat uit totaalbedragen van royalty’s, honorarium en/of voorschotten.

Meer informatie over de veranderingen in het stelsel voor de verdeling en uitkering van de reprorechtvergoedingen kun je vinden op de website van Stichting Reprorecht.

Ben je nog niet bekend met reprorechtvergoedingen, of heb je deze nog nooit ontvangen? Mogelijk kom je wel in aanmerking als je je meldt bij Lira. Op de portal van Lira kun je je aanmelden. Zij informeren je dan verder over de procedure om jouw reprorechtvergoeding te ontvangen.

Meer informatie

Stichting Reprorecht: www.reprorecht.nl

Auteursbond: https://auteursbond.nl/?post_type=post&p=8819

Stichting Lira: https://www.lira.nl/

Ga hier terug naar de homepage.