Controversiële “copyright directive” zal ook in 2019 de gemoederen bezighouden

De Europese Unie probeert de copyright regels modern en klaar voor het digitale tijdperk te maken met hun ‘copyright directive’. Maar onderhandelingen over het onderwerp verlopen behoorlijk stroef. Er is nog steeds geen consensus over de uiteindelijke tekst van het wetsvoorstel.

Geen overeenstemming

Aan het einde van het jaar 2018 stemde het Europees parlement in met de omstreden EU-copyright directive. Een voorstel met richtlijnen over auteursrechten voor de ‘digital single market.  De bedoeling is een Europese harmonisatie van auteursrechten. Het betreft verschillende aanvullende auteursrechten voor de eigenaren van creatieve werken.  Dit maakte de kans groter op een eerlijke vergoeding voor auteurs en uitgevers voor hun gemaakte werk.  Aan het einde van het jaar bleek dat de wet zeker nog geen gelopen race is. De Europese wetgeving verloopt via zogenoemde ‘trilogue meetings’. Er zijn discussies in Parlement, Commissie en Raad. Tijdens de laatste meeting op 13 december konden onderhandelaars van de Europese Commissie konden het niets eens worden over de uiteindelijke tekst van het wetsvoorstel. Onder andere op het gebied van de rechten voor het onderwijs, persuitgevers en eerlijke beloning van auteurs was geen overeenstemming. De volgende meeting wordt halverwege januari gehouden. Er is slechts een kleine kans dat de driehoek dan overeenstemming bereikt. De verwachte finale stemming van het Europees parlement, die eigenlijk in maart zou worden gehouden, zal daarom waarschijnlijk worden uitgesteld.

Strijd tussen techgiganten en creatieve sector

Bij dit onderwerp viel vooral ook de strijd op tussen de grote techgiganten zoals Google, Apple, Facebook en Amazon (GAFA) aan de ene kant en de creatieve sector aan de andere kant. De techgiganten hielden een flinke lobbycampagne. Zij zijn bang om diverse claims op het gebied van auteursrechten te ontvangen als de wet ingaat. Ook maken zij zich zorgen over de kosten en effectiviteit van uploadfilters. Maar niet alleen GAFA waren tegen. Ook andere organisaties op het gebied van digitale en mensenrechten, vrije media, bibliotheken en onderwijs schreven protestbrieven tegen de voorgestelde wetgeving. Zij maken zich zorgen over de vrijheid van meningsuiting online en zijn bang dat veel materiaal ontoegankelijk wordt.

Felle lobby

Maar de lobby van de ‘tegenpartij’ was minstens net zo fel. Verschillende organisaties die opkomen voor auteursrechten en reprorecht waaronder het IFRRO (International Federation of Reproduction Rights Organisations) verenigden zich in een campagne voor het behoud van kwalitatieve, innovatie content voor onderwijs en een eerlijke vergoeding voor gemaakt werk. Ook zij haalde alles uit de kast inclusief schreeuwerige social media-advertenties. 

Omgang met materiaal veranderd voor internet

Het is de vraag of de geluiden van individuele creatieve makers niet wat overstemd worden. Ook veel Europese beleidsmakers lijken in een spagaat te zitten. Gevangen tussen de verschillende lobbyende partijen. Duidelijk is in ieder geval dat de technologische ontwikkelingen zeer snel gaan. Het internet heeft de manier hoe mensen omgaan met materiaal voorgoed veranderd. De huidige landelijke en Europese auteursrechten zijn sterk verouderd en functioneren niet meer goed in deze situatie. Het is de vraag hoe de verschillende partijen hun consensus gaan vinden.