Blend it! Aan de slag met onlineonderwijs in coronatijd

De wereldwijde pandemie heeft voor bijna iedereen grote gevolgen. Bijna de helft van alle werknemers werkte eind 2020 noodgedwongen thuis vanwege het coronavirus. Voor sommige auteurs was thuiswerken al de norm. Maar een grote groep van auteurs, die bijvoorbeeld ook docent zijn, of werken in teamverband veranderde er veel. In het onderwijs verschoof de situatie van fysiek lesgeven, naar online lesgeven, naar nu een vorm van hybride lesgeven; soms online, dan weer fysiek. Hoe hebben docenten dit ervaren? EduSchrift sprak met Marcella van den Burg, 36 jaar docent/trainer bij het onderwijsinstituut Wismon.

‘Ik help leerkrachten om bestaande thema’s en methodes van scholen, met een kleine aanpassing, meer te kunnen koppelen aan wetenschap- en techniekonderwijs. Ik ben blij dat we in 2021 leven, want hoe had de wereld eruitgezien als we veel minder computerervaring en mogelijkheden hadden gehad? Dan was er waarschijnlijk veel minder gebeurd op het gebied van het trainen van docenten en het lesgeven aan leerlingen. Natuurlijk is face-to-face onderwijs altijd fijner, menselijke interactie is een must voor een goede training. Gelukkig zijn er online ook leuke mogelijkheden die we kunnen gebruiken om interactie te stimuleren en om onze deelnemers bij de les te houden!

Mijn tip aan iedereen in het onderwijs is: blend het! Maak een combinatie van leerkracht gestuurd onderwijs bij de onderdelen waar dat nodig is, zoals de grammaticaregels. Maar op die momenten dat het kan, laat dan het leerkracht gestuurd onderwijs los. Je hoeft niet alles te weten, iets opzoeken is ook prima. Stimuleer leerlingen in het zelf onderzoeken en begeleid hen in het proces. Fouten maken is leren! En dit zelf onderzoeken kan prima online. Geef ze ook gerust de vrijheid online.

Voor het geven van onlinetrainingen is het belangrijk om te weten dat je iedere zeven minuten iets leuks/anders moet doen om iedereen weer even bij de les te krijgen. Denk aan een kleine onderbreking door middel van een kort spelletje (bijvoorbeeld: sta op en raak iets aan dat van hout is, pak een plant en laat deze zien, toon een voorwerp uit de kamer waar je nu bent dat jouw gevoel weergeeft). Of stel een algemene vraag en gebruik een glazen pot met briefjes, waaruit je de naam trekt van degene die het antwoord op de vraag mag geven. Of gebruik een bingokaart met onderwerpen die je tijdens de les gaat behandelen. Het valt mij op dat niet alleen kinderen deze vorm waarderen, maar juist ook volwassenen.

Ik werk nu sinds een jaar bij WisMon, daarvoor heb ik ruim zeven jaar gewerkt bij Ultimaker, de internationale 3D-printerfabrikant die is ontstaan in Nederland, waarbij ik met de 3D-printer onder mijn arm langs scholen ging om het onderwijs te laten zien wat je hiermee allemaal kunt doen. Bij WisMon kijk ik breder dan alleen de 3D-printer. Ik houd me vooral bezig met wetenschap en techniek en de daarbij horende didactiek van onderzoekend en ontwerpend leren.’

Zelfredzame toekomst

‘Onderwijs is in mijn ogen de basis leggen voor een zelfredzame toekomst. Leerlingen moeten nieuwsgierig durven zijn, (kritische) vragen stellen en weten welke stappen ze vervolgens moeten zetten voor de oplossing of het antwoord op die vragen.

Dit kan zijn door echt met de handen iets te creëren, dus door zelf iets te maken, maar ook door samen te werken en gebruik te maken van talenten van anderen om je heen. Mensenkennis verkrijgen, interesse hebben in anderen en werken aan jouw eigen rol binnen een groep is dus ook ontzettend belangrijk! Daarbij is het fysieke dus heel erg belangrijk, en dat heb ik in deze onlinetijd erg gemist.’

Ondernemerschap

‘Ik had zelf een heel fijne tijd op het Anna van Rijn College in Nieuwegein. Ik heb dit als een zeer fijne school ervaren. Wat ik vooral heel erg leuk heb gevonden was de mogelijkheid om me, naast de lessen, ook bezig te mogen houden met de organisatie van een show, die iedere vrijdag in de grote pauze plaatsvond. Deze show werd voor en door leerlingen georganiseerd, waarbij ik een maandelijks terugkerend item had: een talkshow met allerlei onderwerpen die ons leerlingen aangingen. Hierbij nodigde ik dan gasten uit. Denk aan leerlingen, maar ook aan mensen van bijvoorbeeld de GGD of de politie, die ik dan interviewde. Ik kan mij voorstellen dat een grote groep leerlingen deze sociale ervaringen nu helemaal niet meekrijgen. Dat is erg jammer.

Het zou mooi zijn als dat organiseren toch bij leerlingen terug kan komen in deze tijd. Ik heb er veel van geleerd en voor mij heeft dit echt een stuk ondernemerschap getriggerd. Dat merk ik nu ook nog in mijn huidige werk. Daarnaast zijn intrinsieke motivatie en vrijheid ook heel belangrijk geweest. Ik denk daarom dat projectmatig onderwijs, gekoppeld aan de ‘echte wereld’ en buitenschoolse activiteiten zeer waardevol zijn.

Vakken als wiskunde vond ik wel erg lastig, al die getallen op papier. Het vak economie was dan weer veel tastbaarder, doordat je dan meer met ondernemerschap bezig was. Ik denk nu weleens, hadden we toen maar een 3D-printer gehad. Als je begrijpt hoe modellen worden ontworpen en geprint, hoe het zit met de X-, Y- en Z-as, vallen kwartjes makkelijker. Maar ook het tastbaar kunnen maken van modellen (denk aan breuken), dat zou voor veel leerlingen de leerstof begrijpelijker maken. Maar hiervoor zijn de fysieke lessen dan weer enorm belangrijk.’

Ga hier terug naar de homepage.