Op zoek naar schrijversroutes

Het is weer mogelijk om in een groot aantal Europese landen op vakantie te gaan. Het reisadvies voor veel landen binnen de Europese Unie (EU) en de Schengenzone is aangepast van ‘oranje’ naar ‘geel’. Na de vele dagen verplicht thuiszitten trekken veel mensen er weer op uit. Om de educatieve auteur tot dienst te zijn beschrijven we in deze zomereditie van EduSchrift enkele reizen dichtbij huis, waarbij je in de voetsporen treedt van enkele (o.a. educatieve) auteurs uit de geschiedenis. Wellicht zorgt dit voor frisse (schrijf)inspiratie!

Nederland

In Nederland zijn verschillende leuke uitstapjes waar je de herinneringen van bekende schrijvers kunt herbeleven. Een leuke route is rondom de Oostelijke Veluwezoom. Vele auteurs hebben door de tijd heen een band gehad met deze regio. In Rheden woonde eind 18e eeuw de dichteres Elisabeth Maria Post (1755-1812). Zij schreef veel over de mooie natuur in het gebied. In haar Gezangen der liefde uit 1794 kom je verschillende teksten tegen die gaan over de regio, zoals de plaatsen Beekhuizen en Biljoen. Elizabeth Maria Post had de sleutel van een van de tuinhuisjes op Beekhuizen gekregen, om er in stilte te kunnen werken. Als je nu in de omgeving wandelt, zie je de gedichten en verhalen van Maria Post voor je. Vooral rond het landgoed Beekhuizen is het prachtig wandelen. Je hoort de vogels zingen en het klaterende geluid van de stromende beekjes. Dit paradijselijke landschap werd vroeger wel het ‘Gelders Arcadië’ genoemd, na een publicatie van de historicus Isaac Anne Nijhoff in 1820. ‘In een paradijs herschapen, waar iedere voetstap door verscheidenheid van schoon gekenmerkt word…’. Zo schreef Isaac Anne Nijhoff in 1820 over de plaatsen Biljoen en Beekhuizen. Vanaf het landgoed Beekhuizen wandel je door een heuvelachtig landschap naar de Keienberg. De omgeving heeft gezorgd voor een bloeiend literair klimaat. Ook Simon Carmiggelt en Louis Couperus hielden van deze mooie omgeving. Ook de later bekende pedagoog en schrijver Jan Ligthart kwam naar de omgeving om te kuren in het badhuis Laag-Soeren. Het badhuis is nu een appartementencomplex voor ouderen. Ook in de moderne tijd is het gebied nog steeds een inspiratiebron. Jan Siebelink schreef de bestseller Knielen op een bed violen dat zich afspeelt in Velp.

Maar er zijn meer mooie wandelroutes in Nederland. Er is zelfs een literaire wandel-app. De app Literaire Routes is een app van het literatuurmuseum met allemaal literaire wandelingen. Wandelaars worden langs locaties uit het leven van schrijvers en dichters en hun boeken gevoerd. Met deze app komt de literatuurliefhebber meer te weten over de belangrijkste literaire plekken in Nederland. Ervaar bijvoorbeeld Den Haag door de ogen van Jan Siebelink of waan je in het fin de siècle van Louis Couperus. De app zit vol met literaire verhalen, die met tekst, audio en beeld tot leven komen.

Als je het toch aandurft om iets verder op reis te gaan zijn er ook over de grens prachtige routes te ontdekken.

Frankrijk

In Frankrijk vind je net boven Parijs, Picardië. In deze Noord-Franse schrijversstreek legt ‘de stilte nog een arm op je schouder’. Als je hier rondloopt kun je je goed voorstellen dat Franse schrijvers zich lieten inspireren door deze regio. Het is er heuvelachtig, afwisselend en lieflijk. Niet de minsten hebben hier hun sporen achter gelaten. Jules Verne, Victor Hugo, Marcel Proust, Jean de la Fontaine, Alexandre Dumas en vele anderen. Het is mooi om de reis in Amiens te starten. Hier kun je de woning van Jules Verne bezoeken met een nagebootste studeerkamer van de science-fiction-schrijver. De meeste boeken schreef hij in deze stad met haar schitterende kathedraal.

De herinneringen van Chateaubriand (1768-1848) vind je terug aan de vijvers van Commelle, in de bossen van Chantilly. Aan de oevers van het spiegelende water mijmerde hij over de bewogen geschiedenis van zijn tijd. Niet ver van Chantilly ligt Chaalis, een stadje dat bekendstaat om haar schrijversroute. Deze wandeling verbindt het Parc Jean-Jacques Rousseau met de abdij van Chaalis en haar bijzondere rozentuin. Rondom de ruïnes van de abdij van Chaalis zie je overal waar je kijkt naaldbomen. Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) ligt in Ermenonville begraven in een prachtig park. Het bos en het kasteel zijn hier verenigd met Rousseau, die er zijn laatste dagen doorbracht. Villers-Cotterêts is de geboorteplaats van Alexandre Dumas (1802-1870) met een museum ter ere van de schrijver van De drie musketiers en De graaf van Monte-Cristo.

Jean de la Fontaine (1621-1695) schreef in zijn geboorteplaats Château-Thierry zijn fabels. Aan de Rue des Cordeliers bevindt zich zijn geboortehuis, dat als museum is ingericht. Op de terugweg is een goede keuze Laon, de middeleeuwse stad waar Victor Hugo en Marcel Proust op doorreis waren.

Duitsland

In Duitsland zijn twee belangrijke routes. Voor kinderen is zeker de 600 km lange Duitse sprookjesroute leuk, van Bremen naar Hanau.  Dit is het gebied van Duitsland waar de gebroeders Grimm woonden. Het is een regio waarin echte kastelen en oude sagen hun weg vonden in de sprookjes van nu. De meest noordelijke steden van de Duitse Sprookjesroute zijn Bremerhaven en Bremen. In Bremen staat op het plein het beeld van de Bremer stadsmuzikanten, vier dieren die samen op pad gingen om muziek te maken. Verder naar het zuiden kom je langs stadjes als Nienburg en Wiedensahl, voordat je in Hamelen terecht komt. Deze stad is bekend van het verhaal van de rattenvanger. Er is een stadsmuseum met veel aandacht voor het verhaal. Het hart van de Duitse Sprookjesroute is Kassel met onder andere het museum over de gebroeders Grimm.

Wil je wat meer literaire diepgang, dan is er de optie om meer naar het oosten te trekken. Hier is voor literaire pelgrims veel te vinden. Centraal staan de herinneringen aan Goethe. Overal waar Duitslands grootste dichter ooit een voetstap zette, herinnert een plaquette aan zijn aanwezigheid. Weimar is hierbij een belangrijk centrum. Het Goethehaus in Weimar is bijzonder geschikt voor een eerste kennismaking met de dichter. Behalve het Goethehaus, het graf van Goethe en Schiller, heeft de stad nóg een belangrijke Goethe-attractie: het tuinhuis. Hier woonde de dichter tijdens zijn eerste jaren in Weimar.

Vergeet ook niet de jachthut boven op de Kickelhahn bij Ilmenau. Deze jachthut is een van de bezienswaardigheden langs de Goethe-wandelroute die in en rond Ilmenau is uitgezet. Hier schreef Goethe een van zijn beroemdste gedichten het Wandrers Nachtlied. De letters van dit gedicht zijn er nog steeds te zien:

Über allen Gipfeln

die Vögelein schweigen im Walde. Warte nur, balde ruhest du auch.

Beluister ook zeker het gedicht gezongen door Dietrich Fischer-Dieskau: https://youtu.be/ZkcUlvP5KXE

Als je deze regels enkele keren laat doordringen in je hoofd, terwijl je geniet van het prachtige uitzicht over het Thuringer Woud, heb je een indruk wat Goethe op deze plek voelde. Je ziet de eindeloze bomenrijen over de heuvels, en hoort de zingende vogels.

Ga hier terug naar de homepage.